Sự bùng phát ASF ở Trung Quốc ảnh hưởng đến thị trường thịt heo toàn cầu như thế nào

Vi rút ASF đã lây lan từ châu Âu sang Trung Quốc vào tháng 8/2018 và sau đó nhanh chóng lan rộng khắp cả nước. Loại vi rút này đã ảnh hưởng đến nguồn cung thịt heo của Trung Quốc nhiều hơn số lượng được báo cáo chính thức trong các đợt bùng phát. Sau các ca bệnh ASF đầu tiên ở Trung Quốc, đàn heo của nước này đã trải qua chu kỳ suy giảm và phục hồi kéo dài 30 tháng từ quý 3 năm 2018 (Q3) đến năm 2021 (Q1). Trung Quốc đã mất khoảng 27,9 triệu tấn sản lượng thịt heo trong chu kỳ 30 tháng.

Trung Quốc đã nhập khẩu khối lượng thịt heo kỷ lục trong những tháng đó, nhưng lượng nhập khẩu này chỉ thay thế được 1/5 sản lượng bị mất. Như vậy, Trung Quốc đã trải qua tình trạng thiếu nguồn cung thịt heo trong khoảng 18 tháng, tập trung vào nửa cuối năm 2019 và phần lớn năm 2020.

Giá thịt heo tăng làm chậm sự lây lan của dịch bệnh. Giá thịt heo ở Trung Quốc đã tăng hơn gấp đôi, phần lớn mức tăng xảy ra khoảng một năm sau đợt bùng phát đầu tiên. Giá thịt heo duy trì ở mức cao trong 14 tháng và sau đó giảm nhanh trong năm 2021. Giá thịt heo quay trở lại gần mức trước ASF khoảng 38 tháng sau đợt bùng phát đầu tiên.

Xuất khẩu thịt heo sang Trung Quốc tăng mạnh trong giai đoạn 2019–2020. Trung Quốc chiếm 45% lượng nhập khẩu thịt heo thế giới vào năm 2020. Tổng cộng có 31 quốc gia xuất khẩu thịt heo sang Trung Quốc, nhưng Liên minh châu Âu chiếm 58% lượng xuất khẩu. Hoa Kỳ là nước xuất khẩu thịt heo lớn thứ hai sang Trung Quốc, với 15% thị phần, bất chấp căng thẳng thương mại xảy ra đồng thời với sự bùng phát ASF ở Trung Quốc.

Trong thời kỳ 14 tháng cao điểm nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc, tỷ trọng thịt heo xuất khẩu sang Trung Quốc đã tăng lên ở các nước xuất khẩu thịt heo hàng đầu. Doanh số bán hàng của các loại thịt có giá trị cao hơn có mức tăng trưởng nhanh nhất.

Tác động lên thị trường thịt heo bên ngoài Trung Quốc tương đối khiêm tốn. Ví dụ, tốc độ tăng giá thịt heo ở ba nước xuất khẩu thịt heo hàng đầu (Mỹ, Đức và Tây Ban Nha) diễn ra tương đối ngắn và có quy mô nhỏ hơn nhiều so với mức tăng giá ở Trung Quốc.

Sự biến động trên thị trường thịt heo Trung Quốc là nguồn gốc gây bất ổn liên tục cho các nhà xuất khẩu bất chấp sự phục hồi trong sản lượng của Trung Quốc.