Siêu âm chính xác ở heo nái: Không chỉ là khám thai!

Giới thiệu

Inaba và cộng sự, 1983 là một số những tác giả đầu tiên chứng minh tính hữu dụng của hình ảnh siêu âm kiểu B trong khám thai heo nái. Trong những năm tiếp theo, một số nghiên cứu đã được tiến hành. Trong những nghiên cứu này, tính ưu việt của siêu âm đã được chứng minh nhiều lần so với các phương pháp chẩn đoán khác như quan sát động dục trở lại và các xét nghiệm nội tiết.

Nhiều hoạt động gần đây đã xác nhận tính hợp lệ của phương pháp siêu âm đối với việc hình dung các cấu trúc buồng trứng trong thời kỳ tiền rụng trứng và trong chẩn đoán các bệnh lý buồng trứng.

Siêu âm cơ bản, vật liệu và sử dụng

Có nhiều loại đầu dò trên thị trường khác nhau về hình dạng, tần số và cách sử dụng: trong thú y, chủ yếu sử dụng đầu dò tuyến tính và đầu dò rẽ quạt.

Tính linh hoạt tốt nhất để quan sát đường sinh sản của heo nái được cung cấp bởi tần số 5 MHz; Tuy nhiên, trong nhiều nghiên cứu khác nhau, các tần số khác (3,5 Mhz và 7,5 Mhz) cũng đã được sử dụng để chẩn đoán mang thai và kiểm tra buồng trứng.

Khám thai cổ điển so với khám thai sớm

Đầu dò có tần số 5MHz có thể xác định có thai từ ngày thứ 20-21, còn với máy siêu âm có đầu dò 7,5MHz hoặc hệ thống máy siêu âm tốt có đầu dò điện tử thì có thể phát hiện thai sớm nhất là ngày thứ 18.

Chẩn đoán mang thai sớm bằng đầu dò 7,5 MHz có lợi thế lớn chính là xác định heo nái không mang thai và cùng với việc đánh giá tình trạng buồng trứng, cho phép đưa heo nái trở lại vào sản xuất kịp thời, tránh việc tăng thêm số ngày khô trên nái; nó cũng cho phép đánh giá từng cá thể về đường tiết niệu-sinh dục để tìm kiếm bất kỳ bất thường sinh lý bệnh lý nào, đẩy nhanh các quyết định liên quan đến điều trị hoặc bất kỳ việc loại thải nào.

Siêu âm kiểm tra dậy thì

Người ta đã chứng minh rằng việc sử dụng siêu âm để đánh giá tử cung và buồng trứng là một công cụ thích hợp để chẩn đoán tình trạng dậy thì của heo hậu bị.

Sự hiện diện duy nhất của các nang trứng nhỏ (đường kính 2-5 mm) trong trường hợp không có thể vàng là dấu hiệu điển hình của heo nái hậu bị trước tuổi dậy thì. Kích thước của tử cung cũng có thể hữu ích trong việc xác định trạng thái trưởng thành về tính dục của hệ thống sinh sản: Martinat Botté và cộng sự, 2003, là những người đầu tiên đánh giá kích thước của tử cung, định nghĩa "khu vực tử cung" là khu vực bao gồm tất cả các phần có thể nhìn thấy của tử cung trong hình ảnh siêu âm.

Kauffold và cộng sự, 2004, cũng sử dụng kích thước của tử cung để đánh giá tình trạng dậy thì bằng cách đo diện tích mặt cắt ngang của tử cung theo đường kính tối đa và tối thiểu của chúng.

Theo các thông số này, tử cung heo hậu bị có diện tích mặt cắt ngang ≤ 1cm2 được coi là tiền dậy thì, ngược lại tử cung có diện tích mặt cắt ngang ≥1,2cm2 được coi là dậy thì.

Siêu âm giai đoạn của chu kỳ buồng trứng

Khi bắt đầu động dục và cho đến 24 giờ trước khi rụng trứng, các nang trứng có đường kính từ 7 đến 9 mm, mặc dù có sự khác biệt lớn giữa các cá thể (Soede và cộng sự, 1998).

Gần đến ngày rụng trứng, các nang trứng trước khi rụng thay đổi hình dạng từ hình cầu sang hình trứng/đa giác. Quá trình rụng trứng có thể mất vài giờ và có thể quan sát thấy các nang trứng trước khi rụng cùng với các thể xuất huyết; cái sau có thể được xác định rõ ràng bởi khía cạnh phản âm của chúng. Quá trình rụng trứng được coi là hoàn tất nếu quá trình kiểm tra siêu âm tuần tự cho thấy sự biến mất của tất cả các nang trứng trước khi rụng trứng hoặc giảm đáng kể số lượng các nang trứng trước khi rụng trứng đã được quan sát trước đó.

Vô sinh và các trường hợp bệnh lý

Việc chẩn đoán một hoặc nhiều u nang buồng trứng tương đối đơn giản mặc dù việc xác định đầy đủ loại u nang qua hình ảnh siêu âm không phải lúc nào cũng là chắc chắn.

Đối với cấu trúc tử cung, sự hiện diện của chất lỏng, không phải do mang thai, tinh dịch hoặc động dục, phải được coi là bệnh lý và là dấu hiệu của tình trạng viêm tử cung tiết dịch. Dịch tiết chỉ có thể quan sát được qua siêu âm ở tình trạng viêm cấp tính.

Ngược lại, viêm nội mạc tử cung mãn tính, là loại viêm phổ biến nhất ở heo nái, không thể chẩn đoán chắc chắn bằng siêu âm

Kết luận

Những năm gần đây, việc sử dụng siêu âm được triển khai mạnh mẽ tại các trang trại chăn nuôi heo; mặc dù vậy, hiện tại mục đích chính và việc sử dụng siêu âm vẫn chỉ giới hạn trong việc kiểm tra thai kỳ bắt đầu từ 21 ngày sau khi thụ tinh nhân tạo.

Mặt khác, với hệ thống siêu âm có độ chính xác cao, có thể đi sâu chi tiết vào các trạng thái của hệ sinh sản, đặc biệt là kiểm tra tình trạng của buồng trứng và tử cung, đồng thời cung cấp hỗ trợ thích hợp cho bác sĩ thú y “tại trang trại” và các trại giống trong việc chẩn đoán các vấn đề về sinh sản và trong việc cải thiện năng suất của trang trại.