Kháng carbapenem trong chuỗi thực phẩm EU

Mặc dù chưa có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy các vi khuẩn này truyền lây sang người qua thực phẩm, nhưng việc phát hiện các chủng giống hệt nhau trên cả động vật và người cho thấy có khả năng xảy ra sự lây truyền giữa hai đối tượng này.

Enterobacterales sinh carbapenemase (CPE) là nhóm vi khuẩn sản sinh ra enzym carbapenemase, có khả năng vô hiệu hóa nhóm kháng sinh carbapenem – loại kháng sinh được dùng để điều trị các nhiễm trùng nghiêm trọng ở người. Kháng kháng sinh với nhóm này là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, do có thể khiến các phương pháp điều trị hiện có trở nên không hiệu quả.

Các phát hiện chính từ báo cáo khoa học mới nhất của EFSA (Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu) về sự hiện diện và lây lan của vi khuẩn CPE trong chuỗi thực phẩm tại khu vực EU/EFTA bao gồm:

• CPE đã được phát hiện trong chuỗi thực phẩm tại 14 trên 30 quốc gia EU/EFTA kể từ năm 2011.
• Các loài vi khuẩn CPE được báo cáo phổ biến nhất là E. coli, Enterobacter, Klebsiella và Salmonella, chủ yếu có nguồn gốc từ động vật nuôi trên cạn như heo, bò, và ở mức độ thấp hơn là gia cầm – các loài động vật được theo dõi thường xuyên về tình trạng kháng kháng sinh tại EU.
• Số lượng ca nhiễm CPE được báo cáo đang gia tăng, đặc biệt là ở heo, bò và gia cầm, với các đợt gia tăng đáng kể trong năm 2021 và 2023 tại một số quốc gia thành viên.
• 10 trên 30 quốc gia EU/EFTA đã thiết lập kế hoạch ứng phó để kiểm soát và điều tra các vi khuẩn này.

Khuyến nghị của EFSA nhằm ngăn ngừa hoặc giảm thiểu sự xuất hiện và lây lan của CPE:

• Mở rộng phạm vi giám sát sang các nguồn thực phẩm hiện chưa được kiểm tra, cũng như mở rộng sang các loài vi khuẩn khác như Klebsiella;
• Cải thiện các phương pháp phát hiện, đồng thời thực hiện các điều tra truy xuất nguồn gốc và phân tích phân tử vi khuẩn để làm rõ đường lây truyền, bao gồm khả năng lây qua người lao động hoặc thức ăn chăn nuôi;
• Tập trung nghiên cứu chuyên sâu để thiết kế các nghiên cứu có mục tiêu rõ ràng, giúp hiểu rõ hơn cách thức vi khuẩn này lan truyền trong chuỗi thực phẩm.