Giải đáp về bệnh viêm phổi màng phổi do App (2/2): Chẩn đoán, giám sát và loại trừ bệnh

Ở cấp độ chẩn đoán, chúng ta có những công cụ nào và chúng ta có thể sử dụng chúng như thế nào để giúp phòng ngừa và kiểm soát?

Pallarés nhấn mạnh rằng để phòng ngừa và kiểm soát tốt thì việc bắt đầu bằng các chẩn đoán lâm sàng và giải phẫu bệnh đúng đắn là vô cùng quan trọng, vì nó sẽ cung cấp cho chúng ta các thông tin về cấp độ bệnh hiện có trong trại: thể quá cấp, cấp tính hoặc mãn tính; thể bệnh cuối cùng khó chẩn đoán hơn vì thường không làm heo chết trực tiếp, dấu hiệu lâm sàng duy nhất thường được đánh giá hữu ích là chậm lớn. Ở phổi có biểu hiện bệnh tích đặc trưng của bệnh App (viêm phổi phế quản có tơ huyết và có các mảng xuất huyết và hoại tử; các thể quá cấp và cấp tính của bệnh), chúng ta có thể phân lập vi khuẩn bằng nuôi cấy vi sinh. Việc phân lập vi khuẩn sẽ cho phép chúng ta thực hiện kháng sinh đồ để lựa chọn kháng sinh điều trị, nồng độ ức chế tối thiểu (MIC) và kiểu huyết thanh (serotype) gây ra vấn đề hoặc để thu được kháng nguyên để tạo ra vaccine chuồng (autogenous vaccine, hay autovaccine). Về chẩn đoán huyết thanh học, có các xét nghiệm phát hiện độc tố ApxIV (có trong tất cả các serotype) hữu ích để phát hiện heo dương tính hoặc âm tính, và ngoài ra còn có các xét nghiệm xác định serotype cụ thể (dựa trên việc phát hiện các kháng thể kháng lipopolysacarit của vi khuẩn) nhưng có vấn đề là chúng có thể gây phản ứng chéo giữa các serotype nhất định (chẳng hạn như 1, 9 và 11; 4 và 7; và 3, 6, 8 và 15).

Làm thế nào chúng ta có thể theo dõi sự phát triển của bệnh trong tháp sản xuất?

Espigares và Vela tin rằng các thông số sản xuất và tác động trên năng suất là thước đo tốt để đánh giá sự tiến triển của bệnh: tỷ lệ chết do bệnh App, số đợt bùng phát, sử dụng kháng sinh và tăng trọng bình quân hàng ngày (ADG). Espigares và Pallarés đồng ý rằng việc đánh giá định kỳ mức độ bệnh tích APP tại lò mổ cũng là một thông số thú vị khác để xác định tác động của bệnh là gì và nó tiến triển như thế nào.

Pallarés và Vela chỉ ra rằng, huyết thanh học cũng là một công cụ rất hữu ích để giám sát hệ thống sản xuất. Có hai loại xét nghiệm huyết thanh học, loại xét nghiệm đặc hiệu phát hiện kháng thể kháng từng serotype và loại phát hiện tất cả các serotype dựa trên việc phát hiện kháng thể kháng độc tố ApxIV. Loại xét nghiệm đầu tiên được lựa chọn để theo dõi các đàn dương tính và trong đó chúng ta sẽ sử dụng các xét nghiệm phát hiện kháng thể của các serotype thường gặp nhất - ở Tây Ban Nha, là 2, 4, 11/9 và 13. Những xét nghiệm phát hiện tất cả các serotype sẽ là lựa chọn để xem liệu một đàn âm tính có bị nhiễm hay không.

Bạn có cho rằng việc loại trừ App trong trại là khả thi không?

Theo ý kiến của Vela, điều đó là không thể, và phòng ngừa và kiểm soát là hai lựa chọn thiết thực duy nhất xét trên thực tế hiện tại. Espigares cũng không coi việc loại trừ mầm bệnh App trong trại là khả thi; ông nói rằng không có một phương pháp tái lặp nào đảm bảo tỷ lệ thành công có thể chấp nhận được. Ông nói thêm rằng, mặc dù cũng đã có một số chia sẻ kinh nghiệm tích cực, nhưng thực tế là chúng không thể lặp lại ở tất cả các trại, vì cùng một phương pháp hiệu quả ở một trại, nhưng lại hầu như không hiệu quả ở những trại khác. Điều này có lẽ là do sự tồn tại lâu dài của vi khuẩn trong các hạch amidan mà các kháng sinh khó đạt được nồng độ trị liệu (MIC) hiệu quả.

Pallarés tin rằng việc loại trừ mầm bệnh App là có thể, nhưng đó là một nhiệm vụ khó khăn. Ông đề cập rằng có nhiều chiến lược khác nhau để loại bỏ căn bệnh này như giảm đàn và sau đó tái đàn, cách ly loại trừ mầm bệnh bằng cách cai sữa sớm, xét nghiệm và loại thải, giảm đàn một phần kết hợp với điều trị bằng kháng sinh. Giảm đàn/tái đàn là một hệ thống rất tốn kém và gây ra vấn đề là; ở một số trại, việc giảm đàn có thể dẫn đến mất đi các dòng di truyền hiện có. Cách ly loại trừ mầm bệnh bằng cách cai sữa sớm cần kết hợp với tiêm phòng, điều trị và loại bỏ heo dương tính. Những chiến lược như vậy, ngoài việc bị hoài nghi về mặt sản xuất còn không được sự cho phép về luật phúc lợi động vật hiện hành ở một số quốc gia. Sự thành công của xét nghiệm và loại bỏ sẽ phụ thuộc vào phương pháp chẩn đoán huyết thanh được sử dụng; nếu sử dụng các xét nghiệm có độ nhạy thấp, thì không loại được hết heo mang trùng và nếu sử dụng xét nghiệm có độ đặc hiệu thấp, heo khỏe mạnh không mang mầm bệnh sẽ bị loại nhầm. Giảm đàn một phần kết hợp điều trị bằng kháng sinh có một vấn đề là kháng sinh không thể loại bỏ mầm bệnh ở tất cả heo mang trùng và không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy giảm đàn một phần có thể loại bỏ tất cả các serotype của App. Tất cả các biện pháp này đều có ưu điểm và nhược điểm riêng.