Viêm dạ dày ruột truyền nhiễm

Viêm dạ dày ruột truyền nhiễm là một bệnh rất quan trọng và có khả năng lây nhiễm cao trên heo, ảnh hưởng nặng nề đến sinh sản, bệnh tiêu chảy có thể gây chết 100% heo con dưới 2 tuần tuổi.

Các tên khác: TGE

Viêm dạ dày ruột truyền nhiễm là một bệnh rất quan trọng và có tính truyền nhiễm cao ở heo, do một loại coronavirus gây ra. Biểu hiện lâm sàng của nó giống với bệnh tiêu chảy cấp (PED), cũng do coronavirus gây ra. Virus có thể tồn tại rất lâu bên ngoài cơ thể heo khi thời tiết lạnh. Nó dễ bị ảnh hưởng bởi các chất sát trùng, chủ yếu là các hợp chất có gốc iốt, amoni bậc bốn và peroxit.

Bệnh vẫn tồn tại trong các cũi đẻ từ 3 đến 4 tuần cho đến khi nái phát triển đủ khả năng miễn dịch để bảo vệ heo con.

Biểu hiện lâm sàng ở động vật mẫn cảm là tiêu chảy và nôn mửa.

Trong các trại thịt có quy mô lớn hơn, nơi động vật mẫn cảm nhập vào liên tục, virus tồn lưu vô thời hạn trong đàn thông qua việc lây nhiễm lặp đi lặp lại ở heo mới về. Viêm dạ dày ruột truyền nhiễm có thể trở thành dịch địa phương (biểu hiện nhẹ), do đó tỷ lệ mắc bệnh cao nhưng tỷ lệ tử vong thấp.

Nái

• Trong các đợt bùng dịch cấp tính, đặc điểm chính và quan trọng nhất là tốc độ lan truyền dịch bệnh trên heo.
• Nôn mửa.
• Tiêu chảy.
• Heo trưởng thành chán ăn ở các mức độ khác nhau và thường hồi phục sau 5 đến 7 ngày.

Heo con đang bú

• Bệnh nặng ở heo con đang bú bú.
• Tiêu chảy phân nước cấp tính.
• Tỷ lệ chết gần như 100% trong 2 đến 3 ngày đối với heo con từ 14 ngày tuổi trở xuống do mất nước nghiêm trọng và mất cân bằng điện giải.
• Không có đáp ứng với kháng sinh.
• Đặc điểm quan trọng nhất là nhìn heo con trong tất cả các ổ ướt và dơ do tiêu chảy nhiều.

Heo cai sữa và heo choai

• Khi lần đầu tiên virus xâm nhập vào trại heo thịt, nó sẽ lây truyền nhanh chóng, gây nôn mửa và tiêu chảy ra nước, ảnh hưởng đến hầu hết mọi con heo.
• Thông thường, biểu hiện lâm sàng rất nhẹ và bị nhầm lẫn với bùng phát viêm hồi tràng.
• Bệnh tự khỏi trong vài ngày.
• Thông thường tỷ lệ chết thấp.
• Bất chấp tất cả, bệnh có thể làm chậm thời gian đạt trọng lượng giết mổ từ 5 đến 10 ngày.

• Một lượng lớn virus được thải ra ngoài qua phân.
• Như vậy, phân là nguồn lây truyền chính, trực tiếp qua heo mang trùng hoặc gián tiếp qua lây truyền cơ học.
• Sàn chuồng nứt nẻ.
• Vệ sinh chuồng trại không tốt liên quan đến hệ thống thoát nước không hoàn toàn.
• Vấy nhiễm môi trường có thể truyền từ ô này sang ô khác qua ủng, bàn chải, xẻng, quần áo, v.v. 
• Đường ống của Silo. Đây là một hình thức lây truyền các bệnh đường ruột có nguy cơ cao.
• Chó có thể đào thải virus qua phân trong thời gian từ 2 đến 3 tuần.
• Các loài chim, đặc biệt là chim sáo có thể truyền bệnh.
• Cám bị vấy nhiễm.
• Sử dụng ô chuồng liên tục. Không sử dụng hệ thống Cùng vào Cùng ra nên có thể tồn lưu mầm bệnh.
• Liên tục mua về những con heo cai sữa mà trước đó chưa tiếp xúc với virus.
• Các đợt bùng phát phổ biến nhất vào mùa đông vì virus tồn tại tốt nhất trong thời tiết lạnh
• Các đợt bùng phát vào mùa hè rất hiếm.

Hình ảnh lâm sàng của bệnh cấp tính gần như là điển hình cho bệnh này. Ngoại trừ bệnh tiêu chảy cấp PED ở heo, không có bệnh đường ruột nào khác lây truyền nhanh và gây chết cao ở heo con như vậy. Cần phải làm chẩn đoán cuối cùng trong phòng thí nghiệm bằng cách sử dụng xét nghiệm kháng thể huỳnh quang trên các mẫu ruột của một con heo mới chết. Cũng có thể dùng phương pháp PCR trên mẫu phân. Việc phân tích kết quả huyết thanh học rất phức tạp do phản ứng chéo với kháng thể coronavirus đường hô hấp, đây là một bệnh phổ biến chỉ ảnh hưởng đến hệ hô hấp.

• Cung cấp chất điện giải và nguồn nước để ngăn ngừa mất nước, cùng với thuốc kháng sinh, ví dụ như neomycin.
• Chăm sóc và cải thiện môi trường của ổ heo bằng cách cung cấp nguồn nhiệt úm tốt hơn và chất độn chuồng tốt để giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Mặc dù việc sử dụng vaccine giúp giảm tỷ lệ chết, nhưng vaccine không hiệu quả và khả năng miễn dịch không kéo dài.
• An toàn sinh học là rất quan trọng, đặc biệt là trong mùa đông.

• Không có phương pháp điều trị cụ thể cho bệnh viêm dạ dày ruột truyền nhiễm.