Ngộ độc ionophore
Ngộ độc ionophore hiếm gặp ở heo, nhưng khi nó xảy ra, nó ảnh hưởng đến cơ xương và có thể gây các triệu chứng thần kinh, hô hấp hoặc triệu chứng hệ vận động, làm cho chẩn đoán khó khăn.
Các tên khác: ngộ độc narasin
Thông tin
Ionophore được sử dụng làm phụ gia thức ăn chăn nuôi để cải thiện hiệu suất chuyển hoá thức ăn và tăng trọng bình quân hàng ngày. Ionophore hoạt động bằng cách thay đổi hệ vi sinh, giảm sản xuất axit butyric và axit axetic và thúc đẩy sản xuất axit propionic, tiết kiệm năng lượng hơn. Có ba lý do khác nhau khiến ngộ độc ionophore ở heo có thể xảy ra: dùng quá liều do lỗi khi trộn, sử dụng đồng thời ethyl-ionophores với kháng sinh nhóm pleuromutiline (ví dụ: tiamuline), hoặc cho ăn một loại ionophore dành cho loài khác.
Độc tính xảy ra khi gan không thể chuyển hóa và bài tiết ionophore. Pleuromutilin ức chế men gan cytochrom P450, cần thiết cho quá trình chuyển hóa ionophore, dẫn đến tích tụ ionophore và tổn thương cơ xương (hoại tử).
Triệu chứng
Mọi lứa tuổi trừ heo con theo mẹ
- Ảnh hưởng đến cơ xương và cơ hoành (thường không ảnh hưởng đến cơ tim như ở bò và ngựa).
- Tỷ lệ chết cao.
- Suy hô hấp.
- Mất điều hòa vận động (ataxia).
- Đau chân.
- Run giật.
- Yếu/liệt chi sau.
- Tăng trọng bình quân hàng ngày thấp hơn.
Nguyên nhân / Yếu tố đóng góp
- Ăn quá nhiều ionophore do lỗi khi trộn.
- Cho ăn ethyl ionophore đồng thời với kháng sinh pleuromutalin (ví dụ: tiamulin).
- Cho ăn ionophore dành cho một loài khác không phải là heo.
Chẩn đoán
- Chẩn đoán có thể khá khó khăn vì tiền sử và điều tra bệnh phải cho thấy có vấn đề với ionophore, hoặc do lỗi pha trộn hoặc sử dụng đồng thời với kháng sinh pleuromutalin.
- Đánh giá mẫu cám (hiện tại và trước đây) về sự hiện diện của ionophore.
- Kiểm tra mô bệnh học của cơ xương và cơ hoành chứng tỏ cơ bị hoại tử.
- Phải loại trừ các bệnh khác bao gồm thiếu hụt vitamin và khoáng chất hoặc nhiễm độc.
Kiểm soát/Phòng ngừa
- Nếu nghi ngờ bị ngộ độc, tất cả cám phải được thay thế ngay lập tức bằng cám mới không có kháng sinh hoặc ionophore.
- Sự phục hồi của heo phụ thuộc vào mức độ và thời gian tổn thương của gan.
- Nếu nghi ngờ bị ngộ độc, ngừng ngay việc sử dụng pleuromutalin.
- Đảm bảo đúng liều lượng các thành phần trong thức ăn.
- Đảm bảo không bao giờ sử dụng kháng sinh pleuromutalin (ví dụ: tiamulin) trong khi sử dụng bất kỳ ionophore nào trong thức ăn.
- Bác sĩ thú y phải luôn hỏi loại kháng sinh nào đang được sử dụng trước khi kê đơn bất kỳ loại kháng sinh mới nào.