Ghẻ

Ghẻ là một bệnh ngoài da do ngoại ký sinh trùng gây ra với đặc điểm là sưng tấy nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của heo.

Các tên khác: Sarcoptic mange, Sarcoptes scabiei, scabies

Ghẻ là một bệnh ngoài da do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra. Người ta thường không tìm thấy bệnh ghẻ do Demodex phylloides gây ra trên heo. Ghẻ sarcoptic là phổ biến nhất và đáng lưu ý vì nó gây khó chịu cho heo, khiến heo phải cọ xát nhiều và gây tổn thương da. Nó làm giảm đáng kể tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ chuyển đổi thức ăn. Vòng đời của con mạt/con ghẻ ngắn, mất 14-15 ngày để hoàn thành. Con mạt chết nhanh nếu rời khỏi vật chủ là heo trong vòng ít hơn năm ngày ở hầu hết các điều kiện (mặc dù có thể từ vài giờ đến 15 ngày). Điều quan trọng là phải ghi nhớ điều này để kiểm soát bệnh ghẻ. Nếu một trại không có con mạt, thì bệnh ghẻ là một trong những bệnh dễ phòng ngừa nhất, bởi vì bệnh chỉ có thể xâm nhập vào trại qua những động vật bị mạt kí sinh. Tuy nhiên, sau khi xâm nhập được vào trại, nó có xu hướng trở thành loài đặc hữu nếu không thực hiện các biện pháp loại trừ.

Với bệnh cấp tính:

• Heo lắc tai.
• Chúng cọ người liên tục vào thành chuồng. Khoảng ba đến tám tuần sau khi bị nhiễm trùng ban đầu, da trở nên nhạy cảm với protein của con mạt, và heo có thể bị dị ứng dữ dội dẫn đến nổi các đốm đỏ nhỏ bao phủ toàn bộ da của chúng.
• Ngứa ngáy dữ dội có thể khiến con vật gãi đến mức chảy máu.
• Các chấm đỏ nhỏ khắp da.

Với bệnh mãn tính:

• Các bệnh tích dày, giống như amiăng (asbestos) xuất hiện ở tai, hai bên cổ, khuỷu tay, mặt trước của khớp gối và phần lưng của cổ.
• Ảnh hưởng đến tỷ lệ chuyển đổi thức ăn và tăng trọng hàng ngày, đặc biệt là trong trường hợp nhiễm trùng nặng.

• Con mạt/con ghẻ lây trực tiếp từ heo sang heo, qua tiếp xúc với da hoặc tiếp xúc với các bề mặt mới bị vấy nhiễm.
• Nọc giống góp phần vào việc nhiễm ghẻ kéo dài trong trang trại vì nó thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với da của những heo nái giống và trở thành là vật mang trùng mãn tính.
• Nếu heo được nuôi theo bầy (nuôi nhốt chung), việc lây lan sẽ dễ dàng hơn.
• Mua phải heo mắc bệnh.
• Sử dụng ô chuồng liên tục.
• Nếu không thực hiện các biện pháp kiểm soát hoặc không đưa ra biện pháp điều trị, nó sẽ dẫn đến một vấn đề nghiêm trọng.

Chẩn đoán được xác nhận bằng cách chứng minh có con mạt hiện diện. Lấy mẫu da từ các bệnh tích đáng ngờ, đặc biệt là từ bên trong tai. Có thể dùng thìa cà phê để lấy mẫu từ bên trong tai. Có thể nhìn thấy mạt bằng mắt thường; chúng tròn và dài 0,5 mm. Để thấy rõ được con mạt, hãy đặt ráy thu được từ tai lên một tờ giấy đen và để ở đó trong 10 phút.

Ngoài ra còn có một xét nghiệm ELISA để thực hiện xét nghiệm máu, mặc dù không phổ biến.

Ghẻ là một bệnh tốn kém, không chỉ vì ảnh hưởng về mặt kinh tế trên heo, mà còn do chi phí và nhu cầu điều trị lặp đi lặp lại và làm hỏng thiết bị trang trại.

Heo trưởng thành

• Kiểm tra đàn heo giống để tìm các bệnh tích mãn tính. Nhận dạng những con vật này để chúng được điều trị đặc biệt. Những bệnh tích mãn tính này, chủ yếu được tìm thấy ở tai và sau khuỷu tay và các chi có thể khó điều trị và vẫn là nguồn lây nhiễm thường xuyên.
• Điều trị toàn bộ heo giống (hậu bị, nái và nọc) bằng phoxim. Điều trị lặp lại sau 10-14 ngày. Ngoài ra, sử dụng ivermectin hoặc doramectin tiêm, hoặc cho ăn ivermectin mỗi 4-6 tháng.

Heo cai sữa

• Điều trị heo vào ngày cai sữa bằng phoxim bằng đường uống hoặc tiêm ivermectin. Một cách khác, cho heo trước cai sữa ăn ivermectin trong 7 ngày hoặc cho vào nước trong 5 ngày đầu sau cai sữa. Lựa chọn thứ hai sẽ tốt hơn nếu bạn sử dụng bình chứa nước gắn với núm uống loại có chén hứng. Ivermectin cho kết quả tốt khi nhúng heo vào.
• Những con heo đã được điều trị nên được chuyển đến chuồng sạch đã được phun chất chống ký sinh trùng như amitraz và để trống ít nhất là ba ngày, nhưng tốt nhất là năm hoặc sáu ngày.
• Nếu ghẻ hoạt động mạnh ở đầu giai đoạn phát triển, hãy thêm ivermectin vào cám trong bảy ngày.
• Có các chương trình diệt trừ hiệu quả bằng cách tiêm ivermectin hoặc doramectin cũng như làm sạch và khử trùng mọi chuồng trại và đường luồng.