0
Đối với heo con, từ trước đến nay, cai sữa là thời gian căng thẳng nhất trong cuộc đời của nó, bởi vì trước khi cai sữa, heo con:
- Có vú riêng để bú sữa mẹ.
- Có nái mẹ gọi chúng đến bú.
- Bú từ 12 đến 24 lần một ngày.
- Ăn thức ăn lỏng dễ tiêu hóa: sữa mẹ.
Hình 1. Tất cả heo con bú cùng lúc.
Tuy nhiên, sau khi cai sữa:
- Chúng phải ăn chung máng cám.
- Chúng phải ăn khi có thể hoặc khi heo cùng chuồng cho phép.
- Chúng chuyển sang ăn thức ăn rắn là chủ yếu.
Hình 2. Heo con cai sữa tranh nhau máng ăn.
Do đó, đây là một thời điểm rất phức tạp và rất quan trọng, trong đó có các sự kiện:
- Heo con bị tách ra khỏi heo nái.
- Thay đổi thức ăn từ sữa mẹ sang cám rắn.
- Thay đổi môi trường sống (thường đi kèm với vận chuyển).
- Trong nhiều trường hợp phải ghép với những heo con cùng chuồng mới.
Trong loạt 3 bài viết này, chúng ta sẽ thảo luận một cách rất thực tế về những nhiệm vụ và điểm mấu chốt mà chúng ta cần phân tích và thực hiện trong trang trại của mình để cai sữa thành công.
Bắt đầu cai sữa “trước khi cai sữa”
Cai sữa thành công bắt đầu từ trong khu ĐẺ, trong đó các mục tiêu chính cần đạt được là:
- Heo con đúng trọng lượng và đúng tuổi khi cai sữa.
- Heo con có hệ tiêu hóa khỏe mạnh sẵn sàng cai sữa.
- Heo con có miễn dịch đầy đủ.
- Nếu có thể, heo con đã được tiếp xúc với heo khác mẹ.
1. Heo con đúng trọng lượng và đúng tuổi cai sữa
Để một heo con chất lượng có khởi đầu thuận lợi ở khu cai sữa, khi cai sữa heo con phải nặng tối thiểu từ 6 đến 6,5 kg.
Hình 3. Heo con chất lượng cao mới cai sữa gần đây. Cơ hội thành công cao hơn sau cai sữa.
Trọng lượng sơ sinh đủ sẽ dẫn đến trọng lượng cai sữa tốt. Rất khó để can thiệp vào trọng lượng sơ sinh, nhưng hậu quả của việc trọng lượng sơ sinh quá thấp có thể rất nghiêm trọng. Trong một nghiên cứu gần đây được thực hiện cùng với Đại học Zaragoza trên 3483 heo con, chúng tôi thấy rằng những con dưới 1,07 kg có tỷ lệ tử vong cao hơn (Biểu đồ 1).
Hình 4. Heo con cùng ổ có trọng lượng sơ sinh chênh lệch lớn - yếu tố quan trọng quyết định khả năng sống của chúng.
Biểu đồ 1. Tỷ lệ chết trước cai sữa phụ thuộc vào cân nặng sơ sinh. Heo con có trọng lượng dưới 1,07 kg (màu cam) có tỷ lệ chết cao hơn.
Một khía cạnh quan trọng khác để đạt được trọng lượng cai sữa mong muốn là tuổi cai sữa của heo con. Độ tuổi trung bình nên từ 26 đến 28 ngày, với độ tuổi cá thể tối thiểu là 24 ngày.
2. Heo con có hệ tiêu hóa khỏe mạnh sẵn sàng cai sữa
Sức khỏe tốt là chìa khóa để giảm tỷ lệ mắc bệnh tiêu chảy trong nhà đẻ, điều này sẽ giúp hệ vi khuẩn đường ruột phát triển tốt. Để đạt được mục tiêu này, việc kiểm soát vấn đề rotavirus là vô cùng cần thiết.
Ngoài sức khỏe tốt, việc quản lý đảm bảo heo con luôn ở trong điều kiện lý tưởng sẽ giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề về tiêu hóa. Kiểm soát nhiệt độ tốt ở giai đoạn này là điều bắt buộc.
Hình 5. Heo con ở nhiệt độ thoải mái (phải), quá nóng (trái) hoặc lạnh (giữa). Kiểm soát nhiệt kém trong phòng đẻ làm tăng khả năng mắc các vấn đề về tiêu hóa.
Sau khi đảm bảo điều kiện môi trường lý tưởng, chúng ta phải bắt đầu quá trình thích nghi tiêu hóa với thức ăn mà heo con sẽ ăn sau này ở khu cai sữa. Để làm điều này, chúng ta phải thực hiện việc tập ăn.
Lý tưởng nhất là điều này nên bắt đầu vào khoảng ngày thứ năm và theo tôi, nó nên bao gồm hai giai đoạn:
Giai đoạn 1, mục tiêu là heo con biết cách ăn cám, từ ngày thứ 5 đến khoảng ngày thứ 15:
- Cám có mùi thơm và hương vị tạo điều kiện tập ăn
- Cám bao gồm protein dễ tiêu hóa.
- Tốt nhất là ở dạng bột, vì nó dính vào mõm và buộc chúng phải liếm.
- Số lượng nhỏ (150 g mỗi ổ) cho ăn nhiều lần trong ngày để thức ăn luôn tươi và tránh xa nguồn nhiệt, góc, nái và núm uống.
Hình 6. Tập ăn từ ngày thứ 5 đến ngày thứ 15: Mùi vị thơm ngon hấp dẫn, dễ tiêu hóa, số lượng ít, dạng bột.
Giai đoạn 2, từ ngày 16 trở đi:
- Cám ép viên nhỏ, dễ tiêu hóa và ngon miệng nhưng ít đường và ít sản phẩm từ sữa hơn so với cám trước đây. Chúng ta đang tìm cách điều chỉnh và phát triển hệ tiêu hóa của heo con.
- Tốt hơn là cho một lượng nhỏ và cho ăn nhiều lần mỗi ngày.
- Phải dùng cùng một loại cám sẽ sử dụng cho heo con ăn khi cai sữa và trong những ngày tiếp theo
Hình 7. Thức ăn tập ăn từ ngày thứ 16 trở đi: cám mảnh, dễ tiêu hóa và ngon miệng nhưng ít đường và ít lactose hơn cám trước đó.
Chúng ta cũng đừng quên cung cấp nước cho heo con. Sữa có tỷ lệ nước cao, nhưng lượng nước duy nhất trong khu cai sữa sẽ là lượng nước mà heo con tự uống. Vì vậy, trong phòng đẻ phải cung cấp đủ nước đảm bảo chất lượng để heo con dễ uống. Sử dụng một hệ thống tương tự như hệ thống mà heo con sẽ tìm thấy trong khu cai sữa sẽ giúp chúng thích nghi.
3. Heo con có miễn dịch đầy đủ
Cần thiết phải cho heo con bú sữa đầu:
- Từ chính mẹ của nó
- Trong 24 giờ đầu sau sinh
Theo Chantal Farmer trong một bài báo đăng trên Pig333, một con heo con cần ăn 178 gam sữa non cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Để làm được như vậy, rất cần thiết phải thực hiện quản lý đảm bảo rằng heo con không bị lạnh trong phòng đẻ và dùng các biện pháp như chia nhóm bú.
Heo con nhờ sữa đầu đã có được đầy đủ miễn dịch thụ động từ mẹ sẽ có cơ hội lớn hơn để phát triển tốt khả năng miễn dịch chủ động sau này và do đó sẽ ít mắc các bệnh lý khi cai sữa.
4. Heo con đã được tiếp xúc với những heo con khác mẹ
Trong một nghiên cứu của Jaime Figueroa và Deborah Temple, người ta thấy rằng trong những ngày đầu tiên sau khi cai sữa, heo con từ những ổ không được tiếp xúc nhau có nhiều tương tác hung hăng hơn và ít tương tác tích cực hơn. Ngoài ra, số heo bị tổn thương nặng cũng cao hơn đáng kể và năng suất của chúng kém hơn.
Ngày càng có nhiều nghiên cứu chứng minh điều này, nhưng mặc dù kết quả cho thấy lợi ích của việc giao lưu với heo “lạ” trước này, nhưng điều này chỉ có thể thực hiện được ở các trang trại có tình trạng sức khỏe phù hợp, trong đó việc trộn lẫn những heo con này không gây ra rủi ro nghiêm trọng về an toàn sinh học.
Hình 8. Chung không gian bú mẹ: Heo con đã được giao lưu trong phòng đẻ sẽ giảm bớt đánh nhau và căng thẳng sau khi cai sữa. Nguồn: BDporc . IRTA
