Ca lâm sàng: ASF tại một trại heo ở Trung Quốc

Giới thiệu về trại

Trang trại trong nghiên cứu tình huống này là một trại giống lớn nằm ở khu vực có nhiều heo ở Đông Bắc, Trung Quốc gần Thẩm Dương, thuộc tỉnh Liêu Ninh. Hệ thống trại được thành lập cách đây 3 năm, là kiểu trại một khu trên phần đất rộng lớn trong một phạm vi có hàng rào và ranh giới.

Heo con được cai sữa từ tất cả hậu bị và nái khi được 21 ngày tuổi, sau đó được nuôi trong các khu cai sữa liền kề. Khi được khoảng 10 tuần tuổi, heo được chuyển đến các khu chuồng vỗ béo riêng biệt. Trại có một lực lượng nhân công lớn. Ngoài ra còn có một nhóm nhỏ các chuyên gia kỹ thuật và thú y, với một số chuyên gia tư vấn bên ngoài. Hệ thống trại này mua cám hỗn hợp từ một nhà máy thức ăn chăn nuôi lớn. Heo xuất chuồng được bán tại địa phương cho các chợ bán heo sống, đại lý và lò mổ. Bất kỳ con heo chết nào cũng được các công ty địa phương thu gom bằng xe tải để xử lý.

Nái và hậu bị sinh sản đã được tiêm vaccine thương mại phòng bệnh E. coli , parvovirus, đóng dấu son và leptospirosis. Heo con được chủng ngừa ở các thời điểm khác nhau từ 2 đến 8 tuần tuổi phòng bệnh pseudorabies (bệnh Aujesky), Mycoplasma và FMD (bệnh lở mồm long móng) bằng vaccine thương mại.

Giống như nhiều trại ở Trung Quốc, tỷ lệ chết trong khu cai sữa thường xảy ra ở mức 8 đến 15%, chủ yếu là do PRRS và các bệnh thứ phát liên quan. Tỉ lệ chết trên heo xuất chuồng và heo giống nói chung thấp hơn nhiều (0 đến 3%).

Diễn biến ca bệnh

Từ tháng 5 đến tháng 6 năm 2018, khu heo giống đã được thả lại một số đợt hậu bị với tổng số 4.500 con heo tuổi trưởng thành (lớn hơn 3 tháng tuổi). Những lô heo này được vận chuyển bằng nhiều xe tải từ các công ty chăn nuôi địa phương ở Đông Bắc.

Từ tháng 5 đến ngày 14/8/2018, 18 trong số 4.500 con heo đã bị loại hoặc chết do các bệnh đặc hữu khác nhau (ít hơn 1 con mỗi tuần).

Vào ngày 15/8, một số con heo trong một nhà nuôi được ghi nhận là bị suy nhược, sốt cao, chảy máu, với 3 con chết.

Ngày 16/8, ghi nhận 10 con heo bệnh, 8 con chết

Ngày 17/8, ghi nhận 150 con heo bệnh, 23 con chết

Ngày 18/8, ghi nhận 300 con heo bệnh, 26 con chết

Đến ngày 19/8, đã thống kê được tổng số 615 con heo bệnh và 88 con chết.

Tình hình vụ việc diễn biến nhanh chóng, với số lượng lớn heo chết và hấp hối được các công nhân trong chuồng phát hiện trong thời gian 4 ngày.

Một nhóm chuyên gia gồm các bác sĩ thú y đã được gửi đến các chuồng ghi nhận những con heo chết và bệnh. Nhóm nghiên cứu xác nhận lâm sàng rằng những con heo còn lại thường ủ rũ, lờ đờ và tụ tập lại với nhau. Những con heo này thường sốt rất cao từ 41ºC đến 42ºC. Bàn chân vẫn bình thường. Nhiều con heo bị sùi bọt từ mũi, trong nhiều trường hợp có dính máu. Một số con bị chảy máu từ hậu môn. Nhiều con khó thở và thường nằm nghiêng để dễ thở hơn. Một số heo có biểu hiện hoàng đản ở da và niêm mạc. Nhiều con heo bị xuất huyết điểm ở da trên ngực và bụng.

Nhóm nghiên cứu đã tiến hành mổ khám toàn bộ một số con heo bị ảnh hưởng. Nhóm hết sức cẩn thận khi mổ khám xác heo mới chết cấp tính. Có rất nhiều nốt xuất huyết nổi ở hầu hết các hạch bạch huyết của cơ thể. Ví dụ, các hạch bạch huyết mạc treo ruột xuất hiện giống như một chuỗi hạt lớn màu tím.

Khí quản và phế quản có một lượng lớn chất lỏng có bọt, với một ít máu, từ đây ta có thể xác định được nguồn gốc của dịch mũi nói trên. Phổi có một ít sung huyết lan tỏa và phù nề nhưng còn lại thì bình thường.

Gan và lá lách đều to rõ rệt. Túi mật có những vết xuất huyết sẫm màu rõ ràng. Lá lách phình to toàn bộ, với kết cấu cứng chắc và kích thước gấp 4 đến 6 lần bình thường.

Có một số dịch cổ trướng trong xoang bụng. Các bệnh tích da như xuất huyết điểm và vàng da cũng được ghi nhận khi mổ khám.

Các công nhân trại đã pha thuốc kháng sinh vào cám và nước nhưng không có bất kỳ hiệu quả rõ ràng nào.

Chẩn đoán phân biệt các ổ dịch có tỷ lệ chết cao ở heo lớn ngày

Nghiên cứu tình huống này có vẻ không phải là bị vấn đề ngộ độc hay do 1 tác nhân vật lý như điện giật. Các đợt bùng phát tỷ lệ chết cao ở các nhóm heo lớn tuổi có thể do một số tác nhân truyền nhiễm quan trọng gây ra. Các bệnh tích phổi không ủng hộ chẩn đoán APP do Actinobacillus pleuropneumoniae. Các nguyên nhân khác có thể dẫn đến tỷ lệ chết cao có thể bao gồm PRRS độc lực cao và Circovirus, với các bệnh nhiễm trùng thứ phát, hoặc các tác nhân khác như bệnh dịch tả heo cổ điển do pestivirus. Tuy nhiên, các biểu hiện như sốt xuất huyết nghiêm trọng, kèm theo lách to rất gợi ý đến bệnh dịch tả heo châu Phi (ASF).

Tiền sử, dấu hiệu lâm sàng và kết quả mổ khám cho thấy một chủng gây bệnh dịch tả heo châu Phi (ASF) đã lây nhiễm vào trại trong những tuần trước đó đến khi bùng phát tỷ lệ chết.

Điều tra sâu thêm và các biện pháp đã thực hiện

Khu vực Đông Bắc của Trung Quốc có các kết nối biên giới trên đất liền trực tiếp với Nga, nơi đã có nhiều đợt bùng phát dịch ASF do chủng Georgia. Dịch bệnh bùng phát ở Nga bắt nguồn từ các trại gần các cảng Biển Đen, nơi thức ăn thừa từ tàu được mang cho heo ăn. Phân tích chủng ASF ở Trung Quốc cho thấy nó giống với chủng Georgia. Do đó, rất có thể sự lây nhiễm ở trại Đông Bắc này đến từ các tuyến đường thương mại và vận tải đường bộ vào các trại lân cận và trại trong tình huống nghiên cứu này.

Virus ASF là một loại virus DNA lớn và phức tạp có nhiều lớp vỏ bên ngoài và nhiều cơ chế nhằm mục đích tránh phản ứng miễn dịch ở vật chủ heo.

Do đó, có rất ít giá trị trong việc phát triển phương pháp vaccine chết hoặc tiểu đơn vị để kiểm soát ASF. Các chiến lược phát triển vaccine sống nhược độc phù hợp vẫn chưa thành công.

Chìa khóa để kiểm soát ASF hiện dựa vào việc xoá đàn ở các trại bị nhiễm và ngăn ngừa các ca bệnh mới thông qua an toàn sinh học nghiêm ngặt. Virus ASF chủ yếu lây lan khi tiếp xúc với heo (kể cả heo rừng) hoặc sản phẩm từ heo bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như thịt heo hoặc các sản phẩm nội tạng. Có rất ít heo rừng ở khu vực Đông Bắc này, tuy nhiên chúng phổ biến hơn ở các khu vực phía nam Trung Quốc như các tỉnh trên đồi.