Lợn đực thí tình và ảnh hưởng của nó lên khả năng phát hiện động dục ở lợn nái hậu bị.
Chất lượng của việc phát hiện động dục ở lợn hậu bị phụ thuộc vào 4 điều cơ bản:
- Chất lượng con giống hình thành do thích nghi (tuổi, mỡ, cân nặng, khả năng thích ứng).
- Điều kiện sống (ánh sáng, tiểu khí hậu chuồng nuôi, bầy đàn)
- Cung cấp thức ăn và nước uống (khẩu phần ăn chính xác, nước sạch).
- Kích thích bằng lợn đực thí tình.
Nếu bất kỳ một trong các yếu tố này không theo đúng thứ tự thì sẽ có vấn đề trong việc phát hiện động dục ở lợn nái hậu bị.
Chúng tôi sẽ nói về lợn đực giống theo kinh nghiệm của tôi, vấn đề về chất lượng và khai thác xảy ra trên 8-10 trang trại.
Chất lượng của lợn đực thí tình càng tốt, tỷ lệ phát hiện lợn nái khi động dục càng cao. Đặc điểm quyết định chất lượng là:
- Tuổi từ 9 tháng đến 2 tuổi
- Lợn đực khỏe mạnh, phát triển tốt
- Tiết nhiều nước bọt
- Mùi cơ thể nồng
- Tính hăng tốt
Nếu lợn đực giống không giống với mô tả trên thì khả năng phát hiện động dục ở lợn nái trong đàn sẽ giảm mạnh.
Dưới đây là bảng đã xác định bằng thực nghiệm chỉ ra rằng tỷ lệ phát hiện động dục là cao nhất khi lợn đực tiếp xúc với lợn hậu bị. Tỷ lệ hiệu quả sẽ giảm khi chỉ sử dụng âm thành của lợn đực, mùi hương hoặc kết hợp cả hai.
Hiệu quả của các kích thích khác nhau trong việc tạo ra phản ứng mê ì (chịu đực) của lợn nái động dục.
Kích thích | Phản ứng chịu đực (%) |
Chỉ nhấn vào lưng | 48% |
Phát ra âm thanh của lợn đực | 70% |
Mùi của dịch tiết bao quy đầu ở 40oC | 80% |
Mùi và âm thanh lợn đực | 90% |
Mùi, âm thanh và nhìn thấy lợn đực | 97% |
Signoret và cs, 1975.
Khi phát hiện động dục trong chuồng nuôi theo nhóm, hãy dẫn lợn đực đến đó, để nó thích nghi trong 3-4 phút trong khi tiếp xúc với lợn nái rồi mới cho vào chuồng. Lợn đực phải được cho ăn 1,5 tiếng trước khi đưa vào. Nếu không, thay vì kích thích heo nái, con đực sẽ đi tìm kiếm thức ăn.
Ước tính thời gian hoạt động của lợn đực thí tình là 30-40 phút, sau đó nên thay thế bằng một cá thể khác. Bạn phải luôn đảm bảo rằng sự tiếp xúc là riêng lẻ, có những trường hợp con đực làm việc lâu hơn. Không nên để lợn đực thí tình trong khu vực thụ tinh và lợn nái hậu bị vì lợn nái sẽ quen với mùi hương và âm thanh của nó dẫn đến phản ứng kém với lợn đực trong quá trình kích thích. Con nái sẽ coi lợn đực thí tình như một thành viên trong nhóm và không phản ứng với pheromon và mùi hương của lợn đực. Kết quả nghiên cứu cho thấy rõ ràng sự phụ thuộc của vị trí lợn đực đến khả năng phát hiện động dục
Vị trí của lợn đực | Tỷ lệ phần trăm lợn nái phát hiện động dục |
Trong khu vực thụ tinh |
80% |
Khu vực khác | 97% |
KNOX và cs, 2004.
Nếu thiết kế của trại không đảm bảo để bạn chuyển lợn đực ra một khu tách biệt, thì bạn hãy luôn chuyển lợn đực giữa các khu vực: lợn đực khu vực số 1 làm việc ở khu số 2 và ngược lại.
Số lượng lợn đực thí tình trong một đàn có thể khác nhau, tùy thuộc vào chất lượng của con vật cũng như thiết kế của trang trại.Tổng cộng, một con lợn đực thí tình phát hiện được cho 250 con nái.
Khi phát hiện động dục và kích thích lợn nái hậu bị ở từng chuồng, nên sử dụng đồng thời 2-3 lợn đực, như vậy khả năng phát hiện động dục ở lợn nái sẽ cao hơn. Cố gắng kết hợp các cặp: lúc đầu cho 1 con lợn đực có tính hăng mạnh vào, sau đó cho con lợn có tính hăng thấp hơn hoặc ngược lại. Cho lợn nái nhiều sự lựa chọn.
Lợn đực phải tiếp xúc trực tiếp với từng lợn nái ít nhất trong 30-40 giây; nếu không, chất lượng phát hiện sẽ giảm. Vi vậy, chúng tôi khuyên người chăn nuôi nên sử dụng đồng hồ cơ bản có đồng hồ bấm giờ để theo dõi thời gian.
Luân chuyển lợn đực trong ngày theo các khu vực: khu vực lợn nái có vấn đề, khu lợn nái hậu bị, khu vực thụ tinh. Nếu số lượng lợn đực giới hạn, lịch trình của chúng nên được sắp xếp như sau: đầu tiên, cho chúng tiếp xúc với lợn nái hậu bị, sau đó là những con có vấn đề, và cuối cùng là đàn chính. Đối với hai phần đầu tiên, lợn đực phải nỗ lực nhiều hơn so với lợn nái cai sữa. Ngay từ khi lợn đực đến trang trại, chúng cần được huấn luyện kỹ lưỡng:
- Sau khi hoạt động tích cực, lợn đực có thể được thưởng thức đồ ăn vặt (đường hoặc thức ăn có mùi thơm). Nếu sự kích thích yếu thì lợn sẽ không được ăn. Như vậy, từ 9-10 tháng lợn sẽ hình thành phản xạ có điều kiện.
- Mỗi tuần, lợn đực phải được xuất tinh hoàn toàn bằng cách cho nhảy với lợn nái loại thải hoặc khai thác bằng tay. Nếu không xuất tinh, ham muốn tình dục, mùi và hoạt động của lợn đực sẽ giảm.
- Nếu lợn đực học được cách tự xuất tinh thì nên thay con lợn đực đó bằng con khác. Nó sẽ không còn nhiều tính hăng và mức độ mùi cơ thể sẽ thấp hơn nhiều.
Nguyên tắc cơ bản khi làm việc với lợn đực thí tình là con vật thực hiện 70% công việc và người chăn nuôi thực hiện 30% còn lại. Nếu chương trình hoạt động trái ngược với sự phân chia đó thì cần xem xét lại các quy trình làm việc nội bộ và quy trình vận hành tiêu chuẩn (SOP).